هدف از تلاوت قرآن چيست؟
مطلوب در تلاوت قرآن شريف آن است كه - قرآن- در اعماق قلب انسان تاثير گزارد و باطن انسان صورت كلام الهى گيرد، و از مرتبه ملكه به مرتبه تحقق رسد. و اشاره به اين فرموده آنجا كه - معصوم - فرمايد: « جوان مؤمن اگر قرائت كند، قرآن در گوشت و خون او وارد شود.» و اين كنايه از آن است كه صورت قرآن در قلب مستقر و جايگزين گردد به طورى كه خود باطن انسان، كلام الله مجيد و قرآن حميد، گردد به اندازه لياقت و استعدادش. (2)
چه كنيم تا از قرائت قرآن بهره بيشترى ببريم؟
يكى از آداب مهمه قرائت قرآن كه انسان را به نتايج بسيار و بهره بىشمار نايل كند، « تطبيق» است. آن چنان كه در هر آيه از آيات شريفه كه تفكر مىكند، مفاد آن را با حال خود منطبق كند، و نقصان خود را به واسطه آن مرتفع كند و امراض خود را بدان شفا دهد. مثلا، در قصه شريفه حضرت آدم (ع)، ببيند سبب مطرود شدن شيطان از بارگاه قدس با آن همه سجدهها و عبادتهاى طولانى چه بوده، خود را از آن تطهير كند؛ زيرا مقام قرب الهى جاى پاكان است، با اوصاف و اخلاق شيطانى قدم در آن بارگاه قدس نتوان گذاشت. از آيات شريفه استفاده مىشود كه مبدا سجده ننمودن ابليس خودبينى و عُجب بوده كه كوس ( انا خير منه خلقتني من نار و خلقته من طين) (3) زد، و اين خودبينى اسباب خودخواهى و خود فروشى - كه استكبار است- شد؛ و آن، اسباب خود رايى - كه استقلال و سرپيچى از فرمان است - شد، پس مطرود درگاه گرديد. آنچه سبب مطروديت درگاه قدس است در هر كسى باشد مطرود است؛ شيطان خصوصيتى ندارد، آنچه او را از درگاه قرب دور كرد ما را نگذارد كه به آن درگاه راه يابيم. (4)
شرايط و آداب تلاوت قرآن
ثواب تلاوت قرآن، از حد بيرون، و قدر و فضيلت آن افزون است. از پيامبر اکرم صلى الله عليه و آله روايت است كه: «هيچ شفيعى در روز قيامت بلند مرتبه تر از قرآن نيست، نه پيغمبرى و نه ملكى و نه غير اينها.» (5)
و فرمود: « خداى تعالى هزار سال پيش از آن كه عالم را خلق كند سوره طه و يس را خواند، چون ملائكه آن را شنيدند گفتند: خوشا به حال امتى كه اين سوره ها برايشان نازل شود. و خوشا به حال سينههايى كه اينها را حفظ كند. و خوشا به حال زبان هايى كه اينها را بخواند.» (6)
و نيز فرمود كه: «هر گاه قرآن در پوستى باشد آتش به آن نمىرسد.» (7) کنايه از اين که هر كس قرآن را حفظ نموده باشد آتش پوست بدن او را مس نمىكند.
و نيز از آن حضرت روايت است كه:« دل ها زنگ مىگيرند همچنان كه آهن زنگ مىگيرد. شخصى عرض كرد: يا رسول الله! جلاى آن به وسيله چه چيزي صورت مي گيرد؟ فرمود: تلاوت قرآن و ياد مرگ.» (8)
و احاديث در خصوص ثواب آن بىحد و حصر است. و چگونه چنين نباشد؟ و حال اين كه آن كلام پروردگار است كه حضرت روح الامين حامل آن، و بر سيدالمرسلين نازل شده است.
براي تلاوت قرآن کريم آداب و شرايطي ذکر نموده اند، که آداب آن بر آداب ظاهري و آداب باطني تقسيم مي شود.
پيوندها
۲- قرآن از ديدگاه امام خمينى، ص 103. 3- من بهتر از اويم، مرا از آتش و او را از گل آفريدى. اعراف / 12. 4- قرآن از ديدگاه امام خمينى، صص 113- 114. 5- محجة البيضاء، ج 2، ص 210 / احياء العلوم، ج 1، ص 245. 6- همان . 7- همان . 8- محجة البيضاء، ج 2، ص 211/ احياء العلوم، ج 1، ص 245.